Müstakil Dergisi Tefsir Çalışmamız Fatiha: Alihan Karakuş

Fatiha Suresi Tefsir

Başlangıç, Övgü gibi Fatiha ve el-Hamd isimlerine sahip olan süre 7 ayettir. İlk inen vahiyler olduğu bilinmektedir. el-Keşşaf'tan bir alıntı ile onun ilk inen ayetler olduğunun kaydını düşebiliriz. Lakin ne Mukatil ne Taberi'de bu türden bir kayda rastlanmamaktadır. Daha öncesinde Mustafa Öztürk'ün görüşlerine katılarak ilk inen ayetler olduğunu söylemiştik lakin bu önermeyi destekleyecek delillerimiz az sayıdadır.

Meal ve Tefsir

Rahman, Rahim Allah adına [Okumaya başlıyorum]⁴

1. Mükemmel övgü ve şükür, varlıkların⁶ Rabbi (eğiteni ve efendisi)⁷ Allah’adır⁵.
2. Rahman ve Rahim: Çok merhametli ve lütufkâr olan^3,8.
3. Hesap gününün kralıdır (Melik)^10,9.
4. Yalnız sana kulluk eder, yalnız senden yardım dileriz¹¹.
5. Bizi razı olduğun kullarının¹², İslam’ın¹³ ve Kur’an’ın¹⁴ doğru yoluna yönelt; o yoldan sapmamayı nasip eyle¹⁵!

   " Bu ayetin maksadı: Ey İlahî Olan’ın kaynağı Rabbi! Ruhumuzu, yani İlahî Olan’ı; Maddî Olan’ın (Şeytan) eline bırakma! Bizi, başta İsa Mesih¹⁶ olmak üzere, kurtulmuş kullarının yoluna yönlendir. "

6. O yol ki nimet verdiklerinin yoludur¹⁷.
7. Gazaba uğrayanların¹⁸ ve sapkınların¹⁹ yoluna değil²⁰.

Dipnotlar

1. Alihan Karakuş, Benim Tarihselciliğim, Academia.edu
2. Mustafa Öztürk, Cep Boy Kur’an-ı Kerim Meali, 2. baskı, s. 41.
3. Mukatil b. Süleyman, Tefsiri Kebir, İşaret Yay., c.1, s.46.
4. Taberî, Tefsir, Beka Yayıncılık, c.1, s.218.
5. A.g.e., s.246.
6. A.g.e., s.257.
7. A.g.e., s.249–251.
8. Mukatil, a.g.e., s.46.
9. Taberî, a.g.e., s.265; ayrıca 37:53 ayetiyle desteklenmiştir.
10. “Melik” tercihi, 1. Samuel 8:7’de Tanrı’nın “Beni kral olarak reddettiler” demesine dayanmaktadır.
11. Taberî, a.g.e., s.268–270.
12. A.g.e., s.268–270.
13. Mukatil, a.g.e., s.47.
14. Taberî, a.g.e., s.281–283. 178. hadis: “Sırat el-Mustakîm = Kur’an.”
15. İbn Mesud kıraati esas alınmıştır. Mukatil, a.g.e., s.47.
16. Matta 4:1–11. İsa’nın Şeytan’a karşı direnişi ve günahsız oluşu.
17. Taberî, a.g.e., s.288 (hadis no:188) ve s.289 (hadis no:191).
18. A.g.e., s.296–297, hadis no:193–196. “Gazaba uğrayanlar = Şeytana tapanlar.”
19. 5:77 ayetine göre sapkınlar, aşırıya kaçan ehli kitaptır. Taberî, hadis no: 207–220.
20. Mukatil, a.g.e., s.47.